ويژگي‌هاي يك مقاله براي انتشار در نشريات علمي - پژوهشي
در اين نوشته به ويـژگي‌هـاي كلّي يك مقاله علمي - پژوهشي براي انتشــار در نشرياتـي كه مقـالات آنها مـورد داوري قرار مي‌گيرند (Refereed Journals) پرداخته شده است.
خبرگزاري فارس: در اين نوشته به ويـژگي‌هـاي كلّي يك مقاله علمي - پژوهشي براي انتشــار در نشرياتـي كه مقـالات آنها مـورد داوري قرار مي‌گيرند (Refereed Journals) پرداخته شده است.
1- مقدمه در اين نوشته به ويـژگي‌هـاي كلّي يك مقاله علمي - پژوهشي براي انتشــار در نشرياتـي كه مقـالات آنها مـورد داوري قرار مي‌گيرند (Refereed Journals) پرداخته شده است. اين نشريات يا مجلّه‌ها پس از دريافت مقاله آن را براي داوري نزد سه يا چند نفر از داوران كه به موضوع مورد بحث مقاله آشنايي دارند ارسال مي‌دارند. پس از دريافت نظرات و پيشنهادات داوران، در صورتي كه مقاله قابلّيت انتشار داشته باشد، نشريه مقاله مورد بحث را منتشر مي‌نمايد. چارچوب‌هاي آورده شده در اين نوشته نيز مي‌تواند براي مقاله‌هاي ارسالي براي همايش‌هاي علمي كه مقالات آنها داوري مي‌شوند مورد توجّه قرارگيرد.
2- معيارهاي يك مقاله علمي - پژوهشي توصيه جدّي مي‌شود كه معيارهاي زير در هر مقاله علمي - پژوهشي مورد رعايت قرارگيرند. رعايت اين معيارها باعث انسجام و استحكام مقاله شده و امكان پذيرش آن را در يك مجله علمي - پژوهشي افزايش مي‌دهد. الف- مرتبط بودن مطالب و كامل بودن
تمام موضوعات مطرح شده‌اند.
استدلال‌ها و بحث‌ها در كليت متن مرتبط هستند.
منابع و مراجع ادبيات تحقيق آورده شده‌اند.
منطق و پيوستگي بين استدلال‌ها رعايت شده است.
ب- برخورداري از يك سازمان منسجم:
مقاله از يك ساختار شفاف مفهومي برخوردار است.
عنوان‌ها و زير‌عنوان‌هاي مناسب، صحيح و مرتبطي به كار برده شده‌اند.
نظام ارجاع دهي با ثبات و مناسب است.
پ- برخورداري از يك محوريّت تحقيقي در كلّيت و تركيب مقاله:
تفكر خلاق، تركيب و استدلال ظهور و بروز دارد.
دقت فكري در باره عنوان اصلي ديده مي‌شود.
مفاهيم مرتبط به نحو مناسبي تحقيق شده‌اند.
استدلال‌ها و اثبات‌ها به وسيله مدارك و مستندات يا ارجاعات پشتيباني شده‌اند.
شواهد كافي براي فهم موضوع وجود دارد.
ادبيات تحقيق مورد نقد و تحليل قرار گرفته‌اند.
ارتباط لازم بين ادبيات تحقيق و موضوع مورد تحقيق مقاله ارائه شده است.
3- ساختار عمومي مقاله يك مقاله تحقيقي به طور كلي مي‌تواند در برگيرنده ساختاري مشابه ساختار زير باشد.
1) عنوان مقاله:
پرهيز از عنوان‌هاي كلي و روزنامه‌اي؛
استفاده از صفت و موصوف‌هاي لازم براي گوياتر نمودن عنوان؛
دارا بودن جذّابيت براي جذب مخاطب؛
فشرده و مختصر و يادآوردني؛
پرهيز از اصطلاحات نامأنوس و اختصار
توجه به اين نكته كه عنوان يك برچسب است نه جمله.
2) نام نويسنده/نويسندگان:
مشخص كردن نام و رابطه عضويتي نويسنده يا نويسندگان.
3) چكيده:
دربرگيرنده (معرفي كلي و گوياي تحقيق / بيان هدف و قلمرو تحقيق، اهميت كلّي تحقيق ، مروري فشرده بر ساختار مقاله، اشاره كلّي به نوآوري‌ها و دستاوردهاي مقاله)؛
پرهيز جدي از آوردن مراجع، فرمول و علامت‌هاي ويژه؛
رعايت كوتاهي و فشرده بودن ( در حد يك بند و سقف 200 تا 250 كلمه)؛
توجه به اين نكته كه تعداد افرادي كه چكيده را مي‌خوانند بسيار بيشتر از كساني است كه مقاله را مي‌خوانند.
4) كليد واژه‌ها:
تا سقف پنج كلمه و يا اصطلاح
5) مقدمه:
تعريف مسئله و قلمرو تحقيق؛
طرح اهميت تحقيق؛
طرح سوابق تاريخي موضوع؛
طرح طبقه‌بندي‌ها و شاخه‌هاي مرتبط با موضوع؛
ارائه تعاريف اصطلاخات اصلي و علائم و اختصارات؛
مروري كلي بر بقيه مقاله.
اين بخش مي‌تواند با بخش بعدي تركيب شود.
6) بررسي ادبيات موضوع/ سابقه تحقيق:
طرح سابقه بر اساس يك نظم زماني/ ديدگاهي/مكتب فكري يا هر طبقه‌بندي ديگر؛
طرح ارتباط ادبيات مورد بررسي با موضوع تحقيق؛
بيان نقاط قوّت، ضعف و محدوديت‌هاي ادبيات موضوع؛
صرف نظر از طرح مطالب شخصي و تعصب آميز؛
طرح يافته‌هاي موافق و مخالف در ادبيات؛
ارائه روند و سير تحقيق و طرح جهت‌گيري آن؛
نقد و بررسي تئوري‌هاي طرح شده؛
مشخص كردن محدوده زماني مورد بررسي؛
برقراري ارتباط بين ادبيات موضوع با موضوع مورد تحقيق.
7) بدنه اصلي مقاله:
متشكل از يك تا چند بخش و در برگيرنده اصل تحقيق و مطالعه نظير روش و متدولوژي، فرضيات، مدل رياضي.
8) نتايج ارائه خروجي‌هاي آزمايش‌ها، مدل‌ها يا محاسبات. 9) بحث در باره نتايج:
استخراج اصول،روابط و ارائه تعميم‌هاي ممكن؛
ارائه تحليل مدل يا تئوري؛
ارائه ارتباط بين نتايج و تحليل‌ها.
جمع بندي و نتيجه‌گيري طرح نتايج مهم و پيامدهاي آنها؛
بيان استثناء ها و محدوديت‌ها؛
طرح افق‌هاي تحقيقاتي براي ادامه و توسعه تحقيق.
10) سپاسگزاري (در صورت نياز):
قدرداني از مؤسسات و يا اشخاصي كه در به ثمر رسيدن تحقيق و يا بهتر انجام شدن فعاليت‌هاي مربوط به مقاله تأثيرگذار بوده‌اند.
11) منابع:
ارائه فهرست مرتب شده منابع.
12) پيوست‌ها (در صورت نياز):
ارائه مطالب ضروري براي فهم و پشتيباني از مطالب اصلي مقاله.
4- موارد ويرايشي
رعايت ملاحظات دستوري در جملات و سعي در نوشتن جملات كوتاه و گويا؛
شماره گذاري عنوان بخش‌ها و زيربخش‌ها؛
شماره گذاري روابط و فرمول‌ها؛
ارائه شرح مفيد و گويا در بالاي جداول و پائين شكل‌ها؛
شماره گذاري جداول و شكل‌ها به طور جداگانه؛
ارجاع دهي به هر جدول و يا هر شكل در متن از طريق شماره مربوطه؛
رعايت دندانه‌گذاري مناسب به منظور تفكيك بهتر و خواناتر نمودن نوشتار؛
پرهيز از شكسته‌شدن كلمات در دو خط متوالي (نظير "مي " در آخر خط و "شود " در ابتداي خط بعدي)؛
پرهيز از كپي‌كردن تصاوير ناخواناي مراجع و منابع، سعي در بازطراحي آنها با ذكر دقيق مأخذ در ذيل آنها.
5- نكات ويژه
سعي جدي در ثبات رويه‌هاي اتخاذ شده در نوشتار مقاله (مانند اندازه حروف، ضخامت خطوط در جداول و شكل‌ها، نوع خطوط لاتين در كلمات لاتين, فاصله شماره‌ها با متن يا روابط)؛
الگوبرداري از ساختار آخرين مقالات منتشر شده در نشريه يا ژورنال هدف (نشريه‌اي كه قصد داريد مقاله خودرا براي انتشار ارسال داريد)؛
ارائه مقاله كامل شده به اشخاص مطّلع و مرتبط با موضوع مقاله و دريافت نظرات آنان و انجام عمل بالعكس در مورد آنان؛
واگذاري تهيه مقالات مروري به محققان با تجربه و نويسندگاني كه در زمينه مورد بررسي صاحب نظر بوده و لااقل چند مقاله در اين رابطه منتشر نموده‌اند؛
اطمينان از دسترسي به مقالات مرجع مربوط به موضوع مقاله به ويژه مقالات جديد؛
رعايت امانت، صداقت و اخلاق از اصول مهم هر فعاليت علمي و تحقيقي است. مراعات نمودن اين اصول از ضرورت بسيار بالائي برخوردار است.
6- كلام پاياني نوشـته حاضر با دريافت نظرات اصلاحي و پيشـنهادي شما به طور قطــع بهتر و كاملتر خواهـد شد. نويسنده در انتــظار دريافت تجارب و ديدگاه‌هاي نقادانه و عالمانه شما در باره موضوع اين نوشتار است. بديهي است در نسخه‌هاي بعدي نكات متذكر شده شما با ذكر نامتان لحاظ خواهد شد.
نکات علمی پژوهشی 
